Vanaf 1 december 2023 is een vertrouwenspersoon verplicht in bepaalde ondernemingen

In een eerder bericht meldden wij al dat het aanduiden van een vertrouwenspersoon verplicht kon worden vanaf de eerste dag van de maand na publicatie van het wetsontwerp van 8 september 2023.

Op 23 november 2023 werd de wet van 5 november 2023 houdende diverse arbeidsbepalingen gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Dit wil zeggen dat de nieuwe regels vanaf 1 december 2023 moeten nageleefd worden.

Welke ondernemingen moeten vanaf 1 december 2023 verplicht een vertrouwenspersoon aanduiden?

Je moet één of meer vertrouwenspersonen aanwijzen:

• Als je minstens 50 werknemers in dienst hebt.
• Of, als je minder dan 50 werknemers in dienst hebt, op verzoek van de syndicale delegatie of, als die er niet is, van de werknemers.

Voordien moest men een vertrouwenspersoon alleen aanwijzen op verzoek van de werknemers(vertegenwoordigers).

Hoe wordt de vertrouwenspersoon aangewezen?

Je wijst de vertrouwensperso(o)n(en) aan na akkoord te hebben gekregen van alle werknemersvertegenwoordigers binnen het CPBW of, als die er niet is, van de syndicale delegatie of, als die er niet is, van de werknemers. Als er geen voorafgaand akkoord wordt bereikt, moet je, alvorens een beslissing te nemen, het advies vragen van de directie toezicht op het welzijn op het werk (mits de nadere regels van de codex over het welzijn op het werk worden nageleefd). Als je dat advies niet volgt, leg je het CPBW of, als die er niet is, de syndicale delegatie of, als die er niet is, de werknemers uit waarom je die beslissing hebt genomen.

Statuut van de vertrouwenspersoon (en onverenigbaarheden)?

De vertrouwensperso(o)n(en) hoeven niet noodzakelijk deel uit te maken van je personeel, behalve:

• Als je minstens 50 werknemers in dienst hebt.
• Of als je minstens 20 werknemers in dienst hebt en een beroep doet op een preventieadviseur psychosociale aspecten van de externe dienst voor preventie en bescherming op het Werk.

De vertrouwenspersoon geniet bijzondere bescherming in geval van verwijdering uit zijn functie.

De vertrouwenspersoon mag bovendien:

• Niet tegelijk de functie van preventieadviseur bevoegd voor arbeidsgeneeskunde uitoefenen.
• (Wanneer hij deel uitmaakt van het personeel van de onderneming waar hij zijn functie uitoefent) geen lid zijn van de syndicale delegatie of de werkgeversdelegatie, noch (kandidaat-) personeelsafgevaardigde binnen de ondernemingsraad of het CPBW zijn.
• (Wanneer hij deel uitmaakt van het personeel van de onderneming waar hij zijn functie uitoefent) geen lid zijn van het leidinggevend personeel.
• Geen nadeel ondervinden van zijn activiteiten als vertrouwenspersoon.

Wat wordt verwacht van de vertrouwenspersoon?

De vertrouwenspersoon legt zich toe op bepaalde opdrachten en taken die betrekking hebben op de preventie van psychosociale risico’s op het werk, waaronder geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk. In die context kan een werknemer zich tot de vertrouwenspersoon wenden als hij meent psychische schade te lijden (die gepaard kan gaan met lichamelijke schade) die voortvloeit uit psychosociale risico’s op het werk, waaronder geweld, pesterijen en ongewenst seksueel gedrag op het werk. De vertrouwenspersoon moet dus over de nodige vaardigheden, knowhow en kennis beschikken om zijn opdrachten te kunnen vervullen. Als werkgever moet je de nodige maatregelen nemen om ervoor te zorgen dat de vertrouwenspersoon daarover beschikt binnen een termijn van 2 jaar na zijn aanwijzing.

Formaliteiten?

De contactgegevens van de vertrouwensperso(o)n(en) moeten in je arbeidsreglement staan. Om die gegevens in het arbeidsreglement op te nemen, is het niet nodig de procedure van overleg in de ondernemingsraad of, als die er niet is, met de werknemers te volgen.

Wat moet er wel gebeuren? Een afschrift van de wijziging van het arbeidsreglement moet aan iedere werknemer overhandigd worden (met ontvangstbewijs). En die wijziging moet ook meegedeeld worden aan de bevoegde directie van het toezicht op de sociale wetten. Dit kan eenvoudig via www.arbeidsreglement.belgie.be.