Auteursrechten: einde overgangsregeling

Sedert 1 januari 2023 is het toepassingsgebied inzake auteursrechten namelijk verstrengd en de fiscaal voordelige regeling hervormd.

Toepassingsgebied sedert 1 januari 2023

Auteursrechten zijn de exclusieve rechten van de maker van een werk om dit openbaar te maken en te verveelvoudigen. Dit auteursrecht rust bij de maker van het werk die het alleenrecht heeft om het werk te exploiteren.

1. Materieel toepassingsgebied

Het Wetboek inkomstenbelasting 1992 en het koninklijk besluit van 28 november 1969 zijn gewijzigd en hebben een definitie van auteursrechten toegevoegd.

‘Auteursrechten’ zijn inkomsten:

• verkregen uit de overdracht of de verlenging van een licentie door de oorspronkelijke rechthebbende, zijn erfgenamen of legatarissen, van auteursrechten en naburige rechten, alsook van de wettelijke en verplichte licenties die bij wet zijn geregeld;
• die betrekking hebben op originele werken van letterkunde of kunst of op prestaties van uitvoerende kunstenaars;
• met het oog op de exploitatie of het daadwerkelijk gebruik van deze rechten door de verkrijger, de licentiehouder of een derde, behalve in geval van een gebeurtenis veroorzaakt buiten de wil van de overeenkomst sluitende partijen, overeenkomstig de eerlijke beroepsgebruiken.

2. Personeel toepassingsgebied

Bijkomend moet de oorspronkelijke rechthebbende beschikken over een ‘kunstwerkattest’. Het kunstwerkattest vervangt het kunstenaarsstatuut en is te verkrijgen bij de Kunstwerkcommissie. Dit attest geeft de kunstenaar gedurende 5 jaar een volledige sociale bescherming.

Dit kunstwerkattest is momenteel nog niet beschikbaar (uiterste datum van inwerkingtreding is 1 januari 2024). Voorlopig worden de bestaande kunstenaarskaarten nog gedoogd.

Bij gebrek aan een kunstwerkattest, dient de werknemer de rechten op het werk overgedragen of in licentie gegeven te hebben aan een derde voor publicatie, een openbare uit- of opvoering of voor reproductie. Het werk moet dus toegankelijk zijn voor een onbepaald aantal potentiële lezers of kijkers.

3. Toegepast op de arbeidsrelatie

Wanneer een werknemer-auteur werken tot stand brengt in het kader van de arbeidsovereenkomst, behoren de vermogensrechten toe aan de werknemer en niet aan de werkgever.

Wil de werkgever het werk exploiteren, dan dient de werknemer zijn vermogensrechten hierop over te dragen aan zijn werkgever. Voor deze overdracht kan de werkgever een vergoeding betalen.

Overgangsregeling 2023

De werknemers die in aanmerking kwamen voor de toepassing van het vorige fiscaal regime omtrent de auteursrechten, maar niet meer in aanmerking komen voor het hervormd regime, konden genieten van een overgangsregeling voor 1 jaar. De auteursrechtenvergoeding kon voor hen nog gedurende 1 jaar, weliswaar beperkt, worden toegepast. Voor aanslagjaar 2024 (inkomstenjaar 2023) kon er voor hen namelijk de helft van het maximumplafond en de helft van de kostenforfaits worden toegepast.

Einde overgangsregeling op 31 december 2023

De overgangsregeling kan nog toegepast worden t.e.m. 31 december 2023. Vanaf 1 januari 2024 kunnen er dus geen vergoedingen voor auteursrechten meer toegekend worden voor de werknemers die niet voldoen aan het nieuw toepassingsgebied. Het verlies van deze vergoeding moet echter wel worden gecompenseerd door bijvoorbeeld een loonsverhoging.

Bron: Programmawet van 26 december 2022, BS 30 december 2022.